THỬ ĐIỂM VÀI Ý CỦA TỰ DO! letamanh Đọc bài viết về TỰ DO, lồng trong khung cảnh thuở thiếu thời, tác giả letamanh đã khơi dậy những ý tưởng khá ngộ nghĩnh về hai chữ tự do trong hầu hết lãnh vực mà con người hằng theo đuổi. Tự do, theo triết học, liên quan đến ý chí tự do so với thuyết quyết định. Tự do là “thực tế của việc không bị kiểm soát bởi một thế lực đối với số phận; ý chí tự do”. Trong chính trị, tự do bao gồm các quyền tự do xã hội và tự do chính trị mà tất cả các thành viên trong xã hội được hưởng và là tự do dân sự. Thằng bé trong tuyện với mấy con chim, đã phải chịu bao kèm kẹp, bao áp lực từ cái nền tảng được gọi là Cộng Sản vào thời sơ khai. Mượn danh giải phóng dân tộc Việt Nam khỏi áp bức: Phong Kiến, Đế Quốc, Thực dân. Núp dưới bóng Mặt Trận Việt Minh đề cao dân chủ, độc lập, tự do, nhưng trên thực tế, chế độ Cộng Sản (1945-1954) dẫn dắt người dân vào tử lộ: Được tự do đấu tranh giai cấp, bài Phong, Đã Thực. San bằng giai cấp bằng đấu tố địa phú hào, lấy đất chia cho Bần cố nông. Họ hô hào nhân dân tự do đứng lên giết hết cường hào ác bá…! Trong khung cảnh đó, thằng bé nằm kẹt trong giai đoạn lịch sử nghiệt ngã nhất mà nó chứng kiến. Nó chọn một thứ tụ do theo ý hướng giải thoát chính nó. Ở vào vị trí của nó, vị thế của ông bà cha mẹ nó là nguyên nhân chính đưa nó vào một ngỏ cụt. Vì bị xã hội, bạn bè, trường lớp khống chế ruồng bỏ nó, nên nó muốn giải thoát vì tự do suy tư trong đầu non trẻ của nó! Nói chung, tự do ở đây được đề cập như một quyền lợi, khái niệm theo triết học và chính trị, là khác biệt với trạng thái hoặc khả năng tự do trong đó chủ yếu, nếu không phải là độc nhất, tình trạng tự do là khả năng tự quyết, làm theo một ý chí và điều gì có quyền làm; trong khi quyền tự do liên quan đến việc không có những hạn chế tùy tiện và xem xét các quyền của tất cả những người có liên quan. Như vậy, việc thực hiện quyền tự do là tùy thuộc vào khả năng và giới hạn trong tương quan bởi quyền của những người khác và của thằng bé! Khái niệm quyền tự do theo quan điểm của những người theo chủ nghĩa tự do truyền thống chủ yếu là tự do của cá nhân khỏi sự ép buộc từ bên ngoài. Ở đây sẽ không phù hợp với giai đoạn lịch sử mà thằng bé và mấy con chim cố gắng kiếm tìm. Như thế, TỰ DO trừu tượng hay khả thi? Cho đến bây giờ, Mọi quốc gia trên thế giới đều đề cao hai chữ tự do. Nhưng mỗi nơi giải thích theo mỗi kiểu. Mạnh phe Cộng Sản thì cũng định nghĩa tự do theo hướng Karl Mark Lenin. Phía khác tự cho mình theo dân chủ thật sự thì định nghĩa tự do một hướng khác nữa! Nhưng trên thực tế, nghĩ cho cùng, hai chữ TỰ DO, cho đến bây giờ vẫn mơ hồ bí ẩn theo từng trang lịch sử! Trong bối cảnh của thời đại thằng bé và mấy con chim, sự lựa chọn tự do cũng là một hành trang tự nguyện. Chính cái lạ của thằng bé và sự lựa chon ở lại không bay vào bầu trời tự do của mấy con chim đã là một thực tế mà xã hội ngày nay từng gặp phải và từng chứng kiến! lad |