Trần Năng Khiếu

Sơ lược Tiểu Sử Năng Khiếu:
*Trần Năng Khiếu sinh tại miền Bắc Việt Nam. Năm 1954 theo cha mẹ di cư vào miền Nam, lúc còn nhỏ.
Tiểu học tại trường “Quân Đội Lam Sơn Ban-Mê-Thuột”. Trung học tại trường “Trung Học Công Lập Pleiku”.
*Vào Saigon năm 1968, làm Thư Ký tại Ty Kiến Thiết Gia Định, được cử đi học khóa Tu Nghiệp Công Chức, tại trường Quốc Gia Hành Chánh Saigon. Mãn khóa đậu Thủ Khoa.
Năm 1970 trúng tuyển vào làm Thư Ký Tại Bộ Ngoại Giao Việt Nam Cộng Hòa,  cho đến năm 1975.
*Ngày 27 tháng 6 năm 1994 cùng gia đình định cư tại Nam California Hoa Kỳ, diện HO.
Sinh hoạt tại Hoa Kỳ : Trong Ban Biên Tập của Đặc San Hậu Nghĩa, tham gia sinh hoạt văn học và viết truyện ngắn, từ năm 1999 cho ĐSHN.
*Tham dự chương trình giải thưởng Việt Báo “Viết Về Nước Mỹ” từ  tháng 8 năm 2015. Đã lần lượt nhận được các giải thưởng:
                -Giải Đặc Biệt “Viết Về Nước Mỹ” năm 2016
                -Giải Danh Dự “Viết Về Nước Mỹ” năm 2017
                -Giải Vinh Danh Tác Phẩm “Viết Về Nước Mỹ” năm 2018 (Còn gọi là giải Á Hậu)
 
*Hội viên Văn Bút Việt Nam Hải Ngoại (VBVNHN)  Niên khóa 2019- 2020 cho tới nay.
*Tác phẩm đã phát hành:
                -Chuyến Thăm Nuôi Cuối Cùng  năm 2014
                -Vui Buồn Trên Quê Hương Mới năm 2019
Tác phẩm văn xuôi của tác giả Năng Khiếu: ( Vui lòng bấm vào tựa đề để thưởng thức)
1. NỖI LÒNG NGƯỜI GÓA PHỤ
2.Chín Con Chăm Một Mẹ
3. Nhóc Con “Vượt Biển Mồ Côi”
4. Một Tấm Lòng Nhân Hậu
5. Vượt Qua Nỗi Buồn
6. Một Bài Học Đắt Giá
7. Tâm Tình Bạn Già
8. Chị Hai Của Tôi
9. GÀ TRỐNG CHĂM CON
10. NHỚ VỀ MỘT THỜI
11. HỒI KÝ: NGƯỜI ANH MẤT TÍCH 
12. ĐI THĂM CON BẰNG XE LỬA
13. LỄ  THANKSGIVING  VÀ  NGƯỜI VIỆT TẠI MỸ
14. NỬA THẾ KỶ NHÌN LẠI
15. NHỚ GIÁNG SINH XƯA

https://youtu.be/2s8Pej5MqLA


                                                            NHỚ VỀ MẸ TÔI

             Bức tranh ảm đạm vì đại dich Coronavirus xuất phát từ Vũ Hán, bên Tàu. Đã xâm nhập vào nước Mỹ, với hàng ngàn ca tử vong mỗi ngày, trong năm 2020. Đang dần dần sáng sủa hơn, nhờ vào các loại vaccine: Pfizer, Moderna, Johnson&Johnson….. Rất hiệu quả đang được triển khai tại Mỹ.
             Theo thống kê của “Dự án theo dõi Covid” tại Hoa Kỳ, những người già sống trong Nursing Home có khoảng 1% dân số. Nhưng mức tử vong tại các Viện Dưỡng Lão, do đại dịch Vũ Hán đã chiếm 40% trên toàn quốc, một con số kinh hoàng. Đau lòng nhất là có những cụ đã phải lặng lẽ ra đi cô đơn một mình, không người thân ở cạnh trong giây phút cuối cùng.
             Họ là những người nhiễm bệnh khi chưa có thuốc chủng ngừa. Xin dâng lời cầu nguyện cho những người xấu số. Mong họ cùng hơn 600,000 người trên khắp nước Mỹ và hơn 3,95 triệu người khác trên thế giới, đã qua đời vì dịch bệnh, được bình an ở một nơi không còn lo toan vì bệnh hoạn.
             Viết đến đây tôi chợt nhớ về người mẹ thương yêu của tôi đã mất cách nay ba năm. 
                                                              
                                                      Hình chụp 50 năm về trước, ngày Ba mới mất.                     
              Tôi là con thứ bảy trong số chín đứa con của Mẹ. Năm đó Mẹ tôi ngoài 90 tuổi, vào đầu  năm 2018, khí hậu Nam Cali trở lạnh bất thường. Mẹ tôi bị viêm phổi cấp tính, cộng thêm bệnh suyễn kinh niên hoành hành, hơi thở đứt quãng, nên phải nhập Viện Fountain Valley bằng xe cấp cứu.
 Ngoài các bệnh trên, Mẹ tôi còn những bệnh mà người già thường vướng phải, như tiểu đường, cao máu, đau bao tử. Theo luật những người đang hưởng Medicare của chính phủ, như trường hợp Mẹ tôi  không được nằm trong bệnh viện quá mười ngày. Vả lại cơn nguy kịch cũng đã qua, nhưng bác sĩ cho biết phổi Mẹ tôi yếu lắm, phải cần những thiết bị trợ thở oxy 24/24, lại không thể tự đứng lên được.  Ông khuyên chúng tôi, nên đưa Mẹ vào trung tâm phục hồi sức khỏe gần nhà một thời gian, để luyện tập cách thở, điều chỉnh thuốc men và ăn uống đủ chất, hầu cơ thể cụ hồi sức, rồi trở về nhà sống bình thường với con cháu.
 
Nhưng Mẹ tôi rất ghét ở nhà thương, nói chi Viện phục hồi. Mỗi lần bệnh trở nặng không thở được, cứ bảo con cái phó linh hồn để Mẹ chết, nhưng chưa đến giờ  “Chúa thương gọi con về”. Chúng tôi phải dỗ dành mãi Mẹ mới chịu đi nhà thương, hôm trước hôm sau là năn nỉ đòi về nhà, Mẹ bảo: “Sợ cây kim truyền nước biển, kim lấy máu, đâm vào da thịt, Mẹ đau đớn  lắm”. Tội nghiệp mẹ tôi (người già ra như trẻ con).  
 
 Sau khi bàn bạc, chúng tôi quyết định đưa mẹ vào Garden Grove Convalescent Hospital, ngày 18/1/2018 cách nhà tôi hai blocks đường, tiện việc cho chúng tôi chia nhau đến săn sóc an ủi Mẹ.
 
Từ ngày vào Viện phục hồi này, Mẹ tôi được chăm sóc từ miếng ăn đến giấc ngủ. Mẹ chỉ cần bấm nút chuông ở sợi dây cài đầu giường, là y tá hay điều dưỡng viên có mặt sẵn sàng giải quyết những điều Mẹ yêu cầu.
Mỗi ngày mới bảy giờ sáng đã có người bưng đến một khay đậy kín loại giữ ấm, một chén cháo,  một đĩa trứng hấp, thêm ly nước juice để Mẹ điểm tâm. Khoảng từ 8 đến 9 giờ, cô y tá đến đo huyết áp, thử đường. Tay cầm ly nước, cô cẩn thận bỏ từng viên thuốc vào miệng cho Mẹ uống (không phải xay nhuyễn). Chích insulin xong cô cho cụ thở thuốc suyễn.Thấy cô ân cần vui vẻ, tôi xin lỗi hỏi tên, cô nói: “Gọi là M J cho dễ”. Hết tuần lại đến cô Lisa thay thế. Các cô đều nhỏ nhẹ và tử tế với bệnh nhân.
 
Phần thuốc men xong, tới giờ thay tã hay vệ sinh cá nhân, thì có cô Maria hoặc anh Noel cao lớn khỏe mạnh, bế Mẹ tôi đặt lên chiếc ghế đặc biệt có gắn bánh xe, đẩy vào restroom. Một tuần hai lần cũng chiếc ghế như vậy, đẩy cụ đi tắm mát mẻ sạch sẽ, tươm tất trong bộ quần áo mới thay. Tôi nhìn theo, mà lòng thầm cảm ơn những nhân viên y tế đã tận tâm và vất vả làm những công việc mà chính lẽ chúng tôi phải làm.
 
Khoảng 10 giờ 30 phút có chuyên viên therapy, đến tận giường đỡ Mẹ tôi đứng lên tập từng bước, như em bé chập chững đi. Một tuần sau ông cho Mẹ tôi ngồi vào xe lăn có bình oxy nhỏ kéo sau, ông còn cẩn thận lấy lược chải đầu cho cụ, ông khen Mẹ tôi đẹp lão và hiền lành. Rồi đẩy đến phòng tập thể dục, để tập những động tác nhẹ, như quay bánh xe bằng tay, đạp hai chân chầm chậm, tập đi bằng khung hỗ trợ di chuyển.
 
 Bữa trưa của Mẹ, có ba bốn món, cơm, canh Việt Nam, rau, cá, hoặc thịt, đều hầm nhừ xay nhuyễn, vì răng thiệt, răng giả chẳng còn cái nào, Mẹ vẫn ăn ngon lành. Đều đều mỗi ngày như vậy, cụ ngủ ngon giấc, da dẻ hồng hào, cơn suyễn cũng đỡ hành hạ. Sức khỏe có phần khá, nhưng nét buồn trên khuôn mặt Mẹ ngày càng nhiều hơn, mặc dù chúng tôi xin phép Giám Đốc Viện DL để thay phiên nhau, vào ngủ bên Mẹ mỗi đêm. Ban ngày thì chị Hai và chị Ba đã nghỉ hưu, thay nhau đến đọc kinh, đọc sách suy gẫm cho kẻ liệt, các chị kiên nhẫn đút từng thìa cháo, quần áo cũng gom về nhà giặt cho Mẹ. Chiều tối có hai ba đứa chúng tôi đang đi làm, cũng thay nhau đến với Mẹ, mà đôi mắt Mẹ cứ buồn vời vợi. Trước kia cụ có tiếng là người nói nhiều, vậy mà bây giờ trở thành im lặng, nặng nề. Dù tôi vấn an Mẹ rằng: “Chúng con chỉ để Mẹ ở đây một thời gian, khi bình phục sẽ đón Mẹ về nhà”.  Nhưng Mẹ không tìm được sự đồng cảm với những người xa lạ không cùng ngôn ngữ.
 
Một chị bạn cũng nuôi Mẹ ở phòng kế bên, hai đứa dễ thân vì hoàn cảnh hai bà Mẹ giống nhau. Mới đầu Mẹ chị cũng giận dỗi con cái, không chịu nói chuyện, hờ hững trả lời những câu không vừa ý. Nhân viên người Việt trong Viện DL đến trắc nghiệm trí nhớ, cô hỏi: “Cụ bao nhiêu tuổi rồi?” Bà không thèm trả lời. Cô nhân viên hỏi tiếp: “Cụ sanh ngày mấy? Tháng mấy? Năm nào” Chị bạn đứng gần tính nhắc Mẹ, nhưng cô nhân viên ra hiệu im lặng, rồi hỏi tiếp: “Cụ có mấy đứa con? Cụ có biết mình đang ở đâu không?” Chị xin Cô nhân viên đừng nhắc đến chữ nhà thương vì Mẹ chị dị ứng với hai chữ đó, ai dè Cô nhân viên ghé tai nói một hơi: “Bác ơi! Nếu bác thương con bác, đau ốm thì phải đến nhà thương cho Bác sĩ chữa khỏi bệnh rồi về, bác không nên nằm mãi ở nhà, nếu chẳng may chết, thì con bác phải bị điều tra. Xác bác thì phải đem đi xét nghiệm…..Sau này con bác muốn bán nhà sẽ bị mất giá, vì có người chết trong nhà”.  Nghe vậy bà mở mắt nhìn Cô nhân viên hỏi: “Cô là ai?” Rồi bà hiểu ra và thông cảm cho các con. Chị bạn tôi cám ơn cô nhân viên hết lời.
 
Nhưng Mẹ tôi thì vẫn nằng nặc đòi về, không chịu tập thể dục, không chịu tắm, Mẹ đòi tuyệt thực, chúng tôi phải thí thỏn mãi Mẹ mới ăn, đúng là “Một già một trẻ bằng nhau”. Gặp mặt chị Hai là trách chị không chịu đưa Mẹ về để Mẹ chết ở nhà, làm chị Hai không biết tính sao cho vẹn toàn, vì nếu đưa Mẹ về, sợ không có y tá và các điều dưỡng viên có kỹ năng chuyên môn thành thạo, lại không thể tập luyện và sinh hoạt  điều độ như tại đây, sức khỏe Mẹ sẽ kém đi. Mà để Mẹ ở lại, trong tình trạng cụ “đình công” như vầy nếu Mẹ có bề gì thì ân hận suốt đời. Mới đó mà chị Hai sút mất năm pounds, thật là “Tiến thoái lưỡng nan”. Cuối cùng  chúng tôi quyết định chiều theo ý Mẹ, đón cụ về nhà.
 
Ba tôi mất sớm, để lại cho Mẹ một đàn con dại, chín đứa đang tuổi “ăn chưa no lo chưa tới”. Nuôi chúng con Mẹ chẳng quản chi thân, những khi trái gió trở trời, con đau làm Mẹ đứng ngồi không yên. Mẹ đã buôn bán tảo tần nuôi các con khôn lớn trưởng thành. Cách đây gần ba mươi năm, anh Tư tôi bảo lãnh Mẹ đến Mỹ diện đoàn tụ. Hai năm sau chị Hai tôi qua diện HO, và Mẹ sống chung với anh chị cho đến nay, một mình Mẹ một phòng đầy đủ tiện nghi, trong căn nhà rộng rãi mát mẻ tại thành phố Westminster. Những nỗi vất vả khi xưa đã làm sức khỏe Mẹ sa sút, yếu ớt, suýt chết nhiều lần, từ những năm Mẹ bước vào lão niên. Nhờ anh chị Hai tôi chăm sóc Mẹ chu đáo, nên chúng tôi vẫn còn Mẹ bên cạnh.
 
Nhớ lại cách đây bốn năm, cũng sau trận Mẹ tôi đau thập tử nhất sinh, bác sĩ  khuyên đưa Mẹ vào Nursing home, vì cụ cần sự theo dõi thường xuyên của y tá và máy móc trợ thở mới sống được. Nhưng chị Hai sợ Mẹ buồn, chị liều đưa Mẹ về nhà, một mình sớm tối vất vả chăm nom. Nhưng Mẹ ốm lần này chị Hai tôi bước vào tuổi “thất thập” sức khỏe yếu nhiều, chị không cáng đáng nổi, nên anh chị em tôi hợp lại lo cho Mẹ.
 
 Cũng may, bây giờ chúng tôi có nguyên một đội ngũ không phải là chín người, mà là chín gia đình thì đúng hơn. Bảy gia đình ở California, trừ những cháu bé, còn lại con trai, gái, dâu, rể, cháu nội, ngoại hơn hai chục người, kẻ thì chân trong, người chạy chân ngoài góp phần lo cho cụ. Còn hai gia đình ở tiểu bang Texas, nhưng vẫn về thăm nom và yểm trợ tinh thần cũng như vật chất.
 
  Tôi nghiệm ra rằng có chăm nom, phụng dưỡng cha mẹ già yếu, đau ốm, mới thấu hiểu được cái gian nan cực khổ. Nhưng nghĩ lại có thấm gì với những hy sinh Mẹ đã nuôi các con ngày bé thơ  “Chỗ ướt Mẹ nằm chỗ ráo con lăn”.
                                “Nhớ ơn chín chữ cù lao,
                                  Ba năm bú mớm biết bao ân tình”.
 
   Trước kia tôi luôn có thành kiến với việc con cái đưa cha mẹ vào nursing home. Nhưng  vừa rồi đi nuôi Mẹ, mới biết được cảnh sống trong nhà an dưỡng, thì ra tôi chưa thấu hiểu lắm. Tôi tưởng tượng một bức tranh khá ảm đạm trong các Viện dưỡng lão, nào là phòng ốc hôi hám, tối tăm, các cụ ông, cụ bà già cả lọm khọm, quần áo nhăn nheo, mặt mũi eo xèo.
 
Nhưng khi đưa mẹ vào Garden Grove Convalescent Hospital, điều đập vào mắt tôi, là khung cảnh một khuôn viên rộng rãi. Nằm cuối đường Shackelford, nơi ngõ cụt circle thật yên tĩnh. Từng dãy nhà trệt nằm theo hình chữ U. Chính giữa ngay cửa vào, là phòng tiếp tân sáng sủa, cao ráo, không kém gì một khách sạn bình dân. Có nhân viên nói tiếng Việt, mọi người luôn niềm nở, với nụ cười trên môi.
 
  Trong GG Convalescent Hospital được chia nhiều khu, khu thường xuyên dành cho các cụ ở thường trực. Khu bán trú, dành cho bệnh nhân sau khi bình phục sẽ về nhà. Cùng nhiều khu phụ khác cho mỗi trường hợp…..Các phòng ốc sạch sẽ, thoáng mát, có hệ thống điều hòa không khí. Qua khung cửa kính, các cụ có thể nhìn ra vườn hoa xinh xắn. Ánh sáng vừa đủ phát ra từ những bóng đèn neon. Trên tường, mỗi đầu giường được gắn chiếc TV  nhỏ vào một cây cần dài, có thể đưa xa, kéo gần. Phòng restroom sau tủ quần áo, ngăn nắp và tiện nghi.
 
 Những ngày đầu chưa quen, nhất là buổi sáng, rất khó chịu vì mùi khai khai, khăm khẳm, từ những thùng đựng tã, mà các điều dưỡng viên đẩy đến từng phòng, để làm vệ sinh cho các cụ. Nhưng khoảng sau 9-10 giờ, vệ sinh xong đem các thùng tã đi, thì không còn mùi nữa.
 
                 Mỗi phòng đều có tấm bảng nhỏ, ghi rõ schedule sinh hoạt từng giờ, từng ngày trong tuần, tại hội trường nằm giữa khuôn viên của Viện. Thường sáng thứ năm thứ sáu, có các vị lãnh đạo tinh thần đến cử hành nghi thức riêng của tôn giáo mình, như dâng Lễ hoặc Tụng Kinh…..
 
 Vào sáng thứ năm hàng tuần, chị Hai  gọi Mẹ dậy sớm để xin y tá cho Mẹ uống thuốc, hít thuốc suyễn sớm hơn, rồi thay quần áo đẹp, chải đầu, đội mũ ấm tươm tất, chị đẩy Mẹ trên chiếc xe lăn đến hội trường tham dự Thánh Lễ lúc 10 giờ. Mỗi đầu tháng có Linh Mục ban phép xức dầu và giải tội cho các cụ. Năm nay lễ tro vào ngày thứ tư 29 tết, mẹ tôi được sức tro trên trán, mà mấy năm qua Mẹ không thể tới nhà thờ được, chỉ xem lễ trên TV. Những buổi sáng cuối tuần đều có các Thừa Tác Viên thiện nguyện của các Cộng Đoàn trong Giáo Phận, đến cho Mẹ tôi rước mình Thánh. Tạ ơn Chúa, cám ơn các vị đã giúp Mẹ tôi của ăn linh hồn cuối đời.
 
  Một bên hội trường còn là nơi để các cụ giải trí, khoảng 10:00 am và 3:30 pm, có các mục như xem phim, xem văn nghệ, có ca sĩ hát những bản nhạc vàng xa xưa, đa số các cụ là người Việt xem rất đông. Còn được vận động tay chân bằng những trò chơi chuyền banh, chơi lô tô, hoặc đố chữ…..Mẹ tôi vào Viện DL được một tháng thì Tết Nguyên Đán truyền thống Việt Nam, Viện DL tổ chức đặc biệt, để các cụ đón Tết. Từ phòng tiếp tân, hội trường đến các phòng ốc, đều có hình ảnh những cành hoa mai vàng, tràng pháo đỏ.
 
 Ngày mùng một Tết Viện DL mời đoàn múa lân đến biểu diễn, tiếng trống tiếng phèng vui nhộn để các cụ quên đi đau đớn vì bệnh hoạn. Có các hội đoàn, đến thăm viếng. Đoàn văn nghệ thiện nguyện, ca sĩ thay nhau hát những bản nhạc xuân sống động. Từ các cụ ngồi xe lăn, hoặc nằm dài trên giường, cũng nhịp theo tiếng nhạc rung rinh. Các nhân viên mang những bao lì xì đỏ chót tới trao tận tay các cụ, ngược lại có cụ cũng được con cháu sắm sẵn cho cả xấp bao lì xì để cụ mừng tuổi cho các nhân viên, để tỏ lòng biết ơn “Có qua có lại mới toại lòng nhau”. Trưa mùng ba Tết vào ngày Chúa nhật, chúng tôi xin phép đưa Mẹ về nhà để con cháu quây quần chúc tuổi cụ, rồi chiều lại trở lại Viện điều dưỡng.
 
                 Tại  phòng ăn, lúc 11:30 am và 5:00 pm, các cụ tự  lăn xe, hoặc chống gậy tới, ngồi quanh các bàn tròn với những mâm thức ăn đầy đủ năng lượng. ngoài ra các cụ còn được đãi những món ăn tráng miệng, như chén tàu hũ nóng hay ly chè đậu, hoặc trái cây, bánh ngọt….
 
Nằm cùng phòng với Mẹ tôi là cụ Thanh 95 tuổi, ở trong Viện dưỡng lão sáu năm rồi, trông cụ khỏe hơn Mẹ tôi, nhưng hai chân bị liệt, Ngồi trên xe lăn đọc báo chán rồi ngủ gà ngủ gật, các cô phụ trách thường đẩy cụ tới phòng sinh hoạt. Cụ kể như tiếc nuối thời son trẻ, chỉ sinh có một người con gái, cho học trường Pháp từ nhỏ, bây giờ  nó đi Tây rồi nên không đến thăm cụ được (nhưng thực ra cô vẫn thuê người, hằng ngày vào trông nom mẹ). Thấy Mẹ tôi đông con nhiều cháu, cụ tủi thân, nhưng rồi cũng  móm mém cười an phận.
 
Phòng đối diện với phòng Mẹ tôi, có hai bác trai. Một bác 90 tuổi, bị liệt, thân xác cao lớn nặng nề, điều dưỡng viên phải dùng máy cẩu lên giường, hoặc xuống xe lăn một cách chuyên nghiệp. Bác gái 80 tuổi, sáng nào cũng lái xe vào rửa mặt đánh răng cho chồng, rồi đẩy bác trai đi sinh hoạt, hoặc ra sân phơi nắng trông rất cảm động. Hai bác có tám người con, thay phiên với mẹ chăm nom bố. Giường bên cạnh bác 88 tuổi cũng bị liệt sau lần strocke, bác gái 84 tuổi, ăn mặc đẹp đẽ sang trọng, thường chỉ vào ngày thứ năm để đưa bác trai đi lễ. Các con bác đều ý thức trách nhiệm với bố, nếu người nào bận rộn không góp công thì góp của, nên lúc nào bác cũng có người vào săn sóc.
 
 Bên cạnh những cụ được gia đình quan tâm, cũng có những bác không may mắn. Một bác gái, vào Viện DL sau Mẹ tôi vài ngày, nhìn bác khoảng ngoài 80, nằm cách mẹ tôi ba phòng, mà vẫn nghe tiếng bác kêu la: “Cô ơi! Mệt quá hà, đau quá hà!”. Suốt ngày mà chẳng thấy con cháu vào thăm, thấy tội nghiệp, thỉnh thoảng đi ngang tôi ghé thăm, nhưng bệnh lẫn của bác càng ngày càng nặng hơn.
 
 Phòng cuối dẫy gần cửa, là một bác gái độ 75 -76 tuổi, mới vào Viện DL, không biết bệnh gì mà phải ngồi xe lăn. Một hôm tôi đi đến nhà bếp để xin nước sôi cho Mẹ, đi ngang thấy bác vừa la mắng (bằng tiếng Việt), vừa cào đánh một anh nhân viên người gốc Latino đang sửa soạn làm vệ sinh cho bác, có lẽ vì bác la quá nên cô y tá chạy tới mở cửa phụ giúp anh, tình cờ tôi nhìn thấy bất nhẫn quá, liền dừng chân đứng ngoài cửa nói vọng vào: “Bác ơi! Bác không nên mắng chửi như vậy, người ta hầu hạ bác, mà con bác không làm được, bác phải cám ơn người ta mới phải” Bác quay qua nói với tôi : “Sao nó lột áo của tôi?” tôi nói: “Bác ơi! Người ta phải thay quần áo cho bác, không thôi hai ba ngày hôi hám mà bác không còn khả năng tự làm được, thì bác phải biết ơn người giúp bác chứ”.  Rồi bác nằm im, anh nhân viên quay qua cám ơn tôi. Bác giường kế bên kể với tôi rằng: “Hôm trước bà ấy cào chảy máu tay anh Mễ, mà họ không dám nói gì”.Từ hôm đó bác không còn la hét nữa, mà hay ngồi trên xe lăn trước cửa phòng, trông ngóng người thân. (Không kể hết những hoàn cảnh rất đáng thương….)
 
Có lẽ các cụ đang sống chung với con cái, được kính trọng thương yêu. Bất chợt bị tai biến, hay mắc bệnh nan y, con cái phải đưa vào Viện DL nhưng các cụ không chấp nhận thực tế, quá bất mãn lẫn mặc cảm, chửi rủa suốt ngày. Chửi con cái xong, quay qua chửi cả nhân viên chăm sóc mình, hỏi sao không bị ghét!.
 
  Nhiều trường hợp bất đắc dĩ con cái phải đưa cha mẹ vào Viện Dưỡng Lão, họ cũng có nỗi khổ riêng. Như hoàn cảnh neo đơn, không thể vừa cáng đáng một công việc toàn thời gian, vừa chăm sóc cha mẹ già yếu, từng viên thuốc từng bước đi. Tuy chính phủ có phụ giúp trong chương trình In Home Supportive Services (IHSS) nhưng người chăm sóc chỉ đến trong giờ quy định, thuê thêm người thì rất đắt đỏ.Thực ra chỉ có những Viện dưỡng lão mới đáp ứng được những thiếu sót, mà con cháu vì phải lo sinh kế không thể chu toàn được. Vậy chúng ta cần sửa soạn tâm lý, chẳng may cuối đời phải đếm ngày tháng trôi qua sau cánh cửa Viện dưỡng lão, đừng buồn khổ quá, chỉ làm bệnh tật thêm trầm trọng.
 
Nuôi Mẹ trong Viện DL mấy tháng, tôi rút kinh nghiệm, nếu vì hoàn cảnh có cha mẹ trong nursing home, chúng ta nên vào thăm nom thường xuyên. Nếu quá vất vả trong cuộc sống, thì thuê người mỗi ngày vài tiếng thay mình vào thăm viếng, không nên phó thác bỏ mặc cha mẹ cho các nhân viên trong Viện dưỡng lão.
 
                                                                                                *
 
  Lại nói về Mẹ tôi. Mấy tháng nằm trong Viện Điều Dưỡng, thấy Mẹ hồi phục con cháu đều mừng rỡ. Thế nhưng, đưa Mẹ về nhà, được vài ngày sức khỏe Mẹ yếu hẳn, như gốc cây cỗi bứng vào đất khô. Mới hơn một tuần, Mẹ tôi không thể ngồi lên được, giấc ngủ nửa tỉnh nửa mê, hơi thở mệt mỏi  chập chờn như ngọn nến trước gió. Bác sĩ nói : “Phải có người canh chừng ngày đêm, nếu để sợi dây truyền oxy rơi khỏi mũi chừng nửa tiếng là cụ có thể ra đi vĩnh viễn”. Chiếc quạt trần chạy vù vù suốt ngày đêm. Bên cạnh giường, cây quạt máy mở thật mạnh để gió đưa oxy từ mũi vào phổi Mẹ.Trên đầu ngón tay của Mẹ lúc nào cũng gắn thiết bị đo nồng độ oxy và nhịp tim, để theo dõi. Chị Hai tôi vội báo tin cho tất cả các anh em con cháu xa gần về, để gặp Mẹ lần cuối.
 
Chúng tôi quá lo lắng bối rối, không biết phải làm sao?  Mời bác sĩ gia đình đến, ông nói riêng với chị Hai: “Cụ yếu lắm, gia đình nên sửa soạn tinh thần trước”. Nghe như vậy chúng tôi buồn vô cùng. Nước mắt ngắn, nước mắt dài, chị Hai năn nỉ bác sĩ cố gắng giúp cách nào tốt nhất cho Mẹ. Bác sĩ đề nghị nên chuyển Mẹ qua dịch vụ săn sóc cuối đời (Hospice care) sẽ có nhóm chuyên viên y tế đến nhà chăm sóc giúp đỡ khi cần. Có cố vấn tâm lý và tâm linh cho bệnh nhân trong thời gian chờ mãn phần được thoải mái hơn. Chúng tôi hoàn toàn chưa biết gì về chương trình này, nhưng đường cùng cũng gật đầu.Thật là một quyết định khó khăn và đau lòng đối với chúng tôi, chưa đứa nào sẵn sàng chấp nhận Mẹ sẽ ra đi, mà luôn hy vọng một phép lạ đến với Mẹ.
 
  Nhưng rồi, thủ tục và giấy xác nhận bệnh nhân trong giai đoạn hiểm nghèo của bác sĩ cũng đã xong. Hôm sau có nhân viên của Hospice đến nhà xem xét tình hình bệnh trạng của Mẹ tôi, có đủ tiêu chuẩn không, để cung cấp vật dụng. Họ đem đến một chiếc giường đặc biệt, có thể nâng lên hạ xuống tùy ý. Một chiếc bàn ăn có bánh xe, đưa cao hoặc hạ thấp được, wheel chair, gậy chống….. Các máy móc như máy thở suyễn có nebulizes mask. Oxygen tank có sợi dây connector tubes quàng vào mũi và các dụng cụ cần thiết. Trong phòng Mẹ tôi đầy đủ như một bệnh viện nhỏ.
 
Khi vào Hospice, gia đình phải giữ vai trò quan trọng và hợp tác với các y tá, các chuyên viên của chương  trình. Mỗi tuần có y tá phụ trách đến hai lần, liên lạc với bác sĩ gia đình để theo dõi bịnh tình.
 
Để tránh sự bất hòa từ quan niệm khác biệt, mỗi người một ý về cách phụng dưỡng mẹ già. Chúng tôi chia mỗi đứa một bổn phận, chị Hai làm leader chuyên phân công ca trực cho các em và cho Mẹ uống thuốc. Chuyên viên Hospice đến tắm một tuần ba lần rất êm ái. Những ngày không có chuyên viên, chúng tôi tự tay lo cho Mẹ. Nhờ nuôi Mẹ trong Viện điều dưỡng, chị em chúng tôi học được nhiều điều hữu ích cho việc chăm sóc Mẹ, từ cách điều chỉnh oxy, sử dụng máy thở suyễn, đến cách thay tã, đưa mẹ đi vệ sinh, cách đỡ Mẹ ngồi lên không làm Mẹ đau…v..v… .
 
   Dần dần Mẹ tôi dễ thở hơn, điều hòa được lượng đường trong máu, khiến chúng tôi an tâm hơn. Nếu có gì khẩn cấp chị Hai liên lạc với nhân viên Hospice, họ túc trực sẵn sàng 24 giờ một ngày, bảy ngày một tuần, để hỗ trợ bệnh nhân. Như có lần mẹ tôi khó thở vì đường lên cao, đã được y tá phụ trách tới ngay và chỉ cách cho cô em thứ tám thử đường và chích insulin cho mẹ. Chị thứ sáu khỏe mạnh, phụ trách cho mẹ đi vệ sinh, có hôm ba ngày Mẹ tôi không đi đại tiện, bụng Mẹ trương phình rất khó chịu, chị Hai kêu lên Hospice, liền có nhân viên đến giúp  “giải quyết bầu tâm sự ” Mẹ cảm thấy rất dễ chịu, ngày hôm sau  họ order thuốc nhuận trường để chị Sáu làm theo chỉ dẫn. Phần tôi chuyên chưng yến, nấu các món vừa bổ, vừa mát, chế biến nhuyễn nhừ để Mẹ ăn cho dễ.
 
Đồng hồ sinh thái của Mẹ tôi đi sai, ban ngày ngủ mê mệt, ban đêm tỉnh táo, bảo chị Hai đọc kinh chán quay qua kể chuyện, rồi ăn uống, mỗi lần Mẹ ăn phải đút mất cả tiếng đồng hồ, vì nuốt rất chậm. Bốn tiếng phải cho Mẹ thở thuốc suyễn một lần, thay tã liên miên suốt đêm. Mẹ tôi rất hài lòng vì chúng tôi chẳng những không mướn người ngoài, mà tự tay làm, cụ còn khen chị này giỏi hơn chị kia, làm các chị đua nhau chiều chuộng gọi dạ bảo vâng để Mẹ vui lòng. Tuy mệt đừ nhưng chúng tôi luôn trân quý từng khoảnh khắc bên Mẹ.
 
Nhớ xưa trái nắng trở trời,
Con đau là Mẹ đứng ngồi không yên.
Trọn đời vất vả triền miên,
Chăm lo bát gạo bạc tiền nuôi con.
(sưu tầm)
 
 Nhất là nhờ vấn đề tâm linh, có linh mục thiện nguyện của Hospice, mỗi đầu tháng đến sức Dầu Thánh, đọc kinh, cầu nguyện, mang lại niềm an ủi cho gia đình. Trong căn phòng ấm cúng quen thuộc, hạnh phúc trong vòng tay thương yêu của con cháu, Mẹ tôi đã hồi phục như một phép lạ. Có lẽ vì không muốn thấy các con buồn, mà bản năng sinh tồn mẹ rất can trường, chống chọi lại bệnh hoạn. Chị trước, em sau, chúng tôi đỡ Mẹ đi vòng quanh nhà bằng cây gậy khung. Tuy còn kéo theo bình oxy, nhưng mọi người rất vui mừng vì thấy mẹ bình phục. Tạ ơn Chúa. Cám ơn nước Mỹ đã có nền y khoa tân tiến nhất thế giới, lại đầy lòng nhân ái dành cho con người, dù nằm trên giường bệnh, cũng được thoải mái đến ngày cuối cùng của cuộc đời, không phân biệt hoàn cảnh, màu da hay sắc tộc….
 
Nhưng rồi vào một buổi sáng đầu tháng bảy, khi sương mai còn đọng trên ngọn cây. Mẹ tôi đã ra đi vĩnh viễn, bỏ lại chúng tôi với bao thương nhớ khôn nguôi! Hơn 90 năm một kiếp sống. Có những lúc lận đận, lao đao vì ba chúng con mất sớm. Có những lúc nghẹn ngào vất vả vì đàn con dại, mà không than thở cùng ai! Nhìn Mẹ nằm yên nghỉ trên giường, đôi mắt nhắm nghiền như đang đi vào giấc ngủ ngàn thu, mái tóc bạc bấy lâu nay chị Hai tôi vẫn cắt tém gọn ghẽ cho mẹ, vừa được cô chuyên viên Hospice gội sấy sạch sẽ, chải chuốt vài phút trước khi mẹ từ giã cõi trần. Bên tiếng phó linh hồn nghẹn ngào của chị Hai, Mẹ tôi ra đi êm ái nhẹ nhàng không đau đớn, không muộn phiền, nét mặt điềm nhiên, thanh thản như cả cuộc đời trầm lặng của mẹ.
 
                                                                                                                                Năng Khiếu
                          Người Mẹ Đeo Ba-Lô Đi Thăm Nuôi Con.
 
Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975 miền Nam Việt Nam bị sụp đổ, toàn cõi rơi vào tay cộng sản. Tưởng là cuộc nội chiến chấm dứt, không còn cảnh nhồi da xáo thịt huynh đệ tương tàn. Nhưng chính phủ cộng sản Bắc Việt đã lùa hàng triệu người vào tù, mà họ gọi là trại “cải tạo” mọc lên khắp nơi từ Nam ra Bắc chốn rừng sâu nước độc, để nhốt sĩ quan các cấp trong các quân, binh, chủng. Đến khi có lệnh cho phép gia đình thăm nuôi, thì các bà mẹ hoặc vợ con lại lần lượt đi tiếp tế cho người thân, không ngại đường xá xa xôi, vất vả. Có một số gia đình đau khổ xui xẻo, vì người mẹ vừa phải đi thăm chồng vừa phải tiếp tế cho con trai và con rể, thật là một gánh nặng đè trên đôi vai người mẹ già.
Như hoàn cảnh của bà giáo Tiệp, người ta thấy bà cứ đeo ba-lô đi đi về về, từ Lâm Đồng xuống Long Khánh, rồi từ Gia Rây sang Hàm Tân. Hỏi ra mới biết bà đeo ba lô đi thăm nuôi 4 người con đi tù “cải tạo”, 2 con trai và 2 con rể.
Bà Giáo Tiệp khoảng ngoài 50 tuổi, đầu búi to củ hành, khuôn mặt trái xoan, tuy thót lại vì hai má hóp. Nhưng vẫn còn dáng dấp xinh đẹp của cô gái Bắc thời xưa, cái thuở xa xôi ấy làm sao bà quên được. Bà lấy chồng năm l8 tuổi, vậy mà có cả tá con trai trong làng ngấm nghé, vì cái nết hay làm, để rồi cuối cùng bà vâng lời song thân, chọn ông Giáo Tiệp làm chồng và bà lên chức bà Giáo từ dạo ấy. Năm 1954, gia đình bà di cư vào Nam, ông không còn gõ đầu trẻ nữa, nhưng bà con hàng xóm quen miệng vẫn gọi là ông Giáo bà Giáo. Sau khi định cư tại vùng cao nguyên nầy, ông đổi qua làm nghề chích thuốc dạo theo toa bác sĩ và chăm sóc vài mẫu chè quanh nhà. Trước năm 1975 bà Giáo buôn cả xe vận tải gạo từ vùng đồng bằng về bỏ mối các chợ, nhưng bây giờ bà phải buôn chui, bán nhủi, vài ký gạo, giấu như giấu thuốc phiện.
Nhà bà cách thị xã Lâm Đồng khoảng 10 km về hướng Đà Lạt, đó là ấp An Lạc nằm đôi diện với xứ đạo Tân Hóa, nên khu bà ở xôi đỗ lẫn lộn, sau tháng tư mới lòi mặt nhiều tên nằm vùng, đúng là: “cháy nhà mới ra mặt chuột”. Bà phải lăn lộn ngoài đường nhiều hơn ở nhà, vậy mà hễ về đến nhà là có giấy báo đi lao động “Xã Hội Chủ Nghĩa” đào ao cá Bác Hồ, đó là hình thức bóc lột trắng trợn, vì ai không đi làm thì phải đóng tiền. Rồi mời họp phụ nữ, tối đến bà và chị em lối xóm uể oải đến nhà ông tổ trưởng trong xóm để nghe bà vợ là Hội trưởng Phụ Nữ thuyết giảng về chính sách mới của nhà nước: “Nào là chị em ta phải hạn chế sinh đẻ vì mỗi đứa con là một lần hạnh phúc, mà chị em nào cũng ngót ngoét cả chục lần, trong khi bà Nguyễn Thị Bình, Nguyễn Thị Định phải hy sinh cho đất nước, nên không được hưởng hạnh phúc lần nào”. Ôi thôi đủ thứ nhảm nhí, bà Giáo Tiệp cùng các chị em ta ngồi xếp bằng dưới đất, ngửa cổ há mồm nghe một cái máy nói không có trình độ, đang thao thao bất tuyệt đọc lại những lời Bác và Đảng dạy, chỉ biết lập lại những bài chính trị đã viết sẵn, khỏi động não, rập một khuôn mà không biết ngượng miệng. Bỗng chị ngừng nói để nhìn xuống những cái đầu đang gật gù như đồng ý, nhưng khi nhìn kỹ lại thì ra họ đang ngủ gật, chị ta liền đập bàn la bai bải, thấy thế bà Giáo giơ tay có ý kiến:
– Thưa đồng chí Hội Trưởng, sở dĩ chị em chúng tôi ngủ gật là vì chị có giọng nói rất êm tai và quá truyền cảm, nên đã ru chúng tôi vào giấc ngủ, chúng tôi nào có muốn.
Chị Hội Trưởng đành bãi họp với vẻ mặt hậm hực.
Nhưng bà Giáo Tiệp không mấy quan tâm vì bây giờ bà còn phải đeo ba-lô sau lưng đi thăm nuôi 4 người con bà trong tù. Số là bà Giáo có 8 người con, 4 trai và 4 gái. Tết Mậu Thân năm l968, Việt cộng lợi dụng lệnh ngưng bắn mở cuộc tấn công ồ ạt vào tất cả các tỉnh thành Miền Nam Việt Nam, tuy Việt cộng thất bại, nhưng cuộc chiến lại leo thang, ngày càng khốc liệt. Theo lệnh tổng động viên hai người con trai lớn của bà đang trọ học trên Sài Gòn, nhưng đến tuổi phải xếp bút nghiên lên đường nhập ngũ từ đó. Còn hai cô con gái kế, bà mới gả chồng được vài năm, một cô chồng là tuỳ viên quân sự làm việc trong Bộ NG như công chức, một cô chồng là giáo Sư biệt phái vậy mà cũng chịu chung số phận phải đi trình diện “học tập”, vì nhà cầm quyền mới cho là người của CIA Mỹ. Hai cô con gái cưng của bà bận con thơ lại quen sống dựa vào mẹ, nên bà kiêm luôn việc thăm nuôi 2 thằng con rể. Cứ thế bà luân phiên đi tiếp tế cho bốn đứa con.
Mới đầu quà cáp bà chành vào hai bao cát, vào tụng cói, đầu đội tay xách, cũng không được bao nhiêu, sau bà làm hai đôi quang bằng dây thừng rồi gánh, nhưng lên xuống xe bất tiện. Sau cùng bà nghĩ một cách, ra chợ trời mua một chiếc ba-lô thật lớn, ấn thật đầy, lúc đeo lên lưng như cõng, hai tay xách thêm hai giỏ, vừa được nhiều mà lại gọn.
Thế nhưng đeo nặng quá, lưng bà ngày càng còng xuống, sức khỏe cũng yếu dần. Những năm cuối thập niên 70, người con thứ hai chuyển từ thành Ông Năm về Gia Rây khu C được gần bến xe Lam, nhưng người con lớn ở khu B nằm bên trong khu C khoảng 2 km, mà không cho xe chạy vào. Lại nhờ sự khoan hồng của nhà nước, cho thăm nuôi hàng tháng, nên bà xoay tua chóng cả mặt. Có lần bà xếp hàng mua vé chính thức Sài Gòn-Long Khánh từ 5 giờ sáng, khi gần đến lượt bà thì hết vé, bà phải mua vé chợ đen đắt gấp hai, lên đến Ông Đồn thì quá trưa, không còn xe Lam, rồi từ đó bà đeo ba lô đi bộ mấy cây số, thì gần hết giờ thăm, bà vội nộp giấy ngồi chờ con, lôi nắm cơm nguội chấm với mắm chưng, vừa ăn vừa khóc, nước mắt chảy xuống nắm cơm như chan canh. Bà ngẫm nghĩ mà tủi thân, nhìn những người vợ trẻ, bà gặp khi sáng ở bến xe, họ nhanh nhẹn quá, cùng đi với bà mà họ đã đến nơi từ lâu, đang ngồi đối diện trong dãy bàn dài tâm sự với chồng. Nhìn họ bà lại nhớ đến tình duyên lận đận của 2 người con trai, bà thở dài và tự trách mình quá khó khăn trong việc chọn dâu, cái chỗ mà nó bằng lòng thì bà không, mà đám bà bằng lòng thì lại không hạp với nó, cũng bởi bà quan niệm một người vợ hoàn toàn là phải công dung ngôn hạnh, người mập quá thì bà bảo: “Béo trục béo tròn, ăn vụng bằng chớp đánh con cả ngày”. Gầy còm thì bà bảo: “cái ngữ ấy mà làm nên trò trống gì, mông lép khó đẻ, tai vảnh, gò má cao sát chồng”, rồi nhất lé nhì lùn tam hô tứ sún, cứ thế kén mãi cho đến ngày mất nước, con bà đã gần 30 mà vẫn độc thân vui tính, nên bây giờ bà mới khổ như vầy, bà nghĩ thầm, chuyến nầy nó được tha về, thôi thì con nó bằng lòng đâu bà cưới quách đó. Đang thả hồn nghĩ vẫn vơ, bỗng bà nghe tiếng quát lớn của tên cán bộ, bà giật mình đứng bật dậy, con bà cùng vài người bạn từ cổng trại cuốn đầy kẽm gai đi gần đến nơi, một tên quản giáo mã tấu răng hô cũng vừa đi tới chỉ tay vào mặt một thanh niên khoảng 20 tuổi quát lớn:
– “Xịt” mẹ mầy, đi vào. Ai cho mầy ra nhận quà thăm nuôi, mầy ngoan cố lại dám chống lại chúng ông.
Mọi người còn đang ngơ ngác, thì một bà mẹ chừng 60 tuổi, thân hình bà còm cõi quắt quéo, trông già trước tuổi, bà chạy bay lại quỳ xụp xuống dưới chân tên quản giáo chỉ đáng tuổi con bà, bà chấp tay lạy như tế sao, mồm không ngớt van xin:
– Lạy ông, xin ông tha cho cháu, cháu nó dại.
Tên quản giáo trợn ngược hai mắt, phùng mang chỉ vào mặt bà:
– Bà có biết con bà là một tên phản động, giữa lớp đông người, nó dám đứng lên cãi lý với tôi, và còn nói những lời lẽ của bọn lưu manh, cố tình chống lại cách mạng và chế độ. Rồi nó quay qua phía người con, quát như gào lên:
– Đi vào, “xịt” mẹ mầy tao bảo đi vào.
Chàng thanh niên đứng thẳng dõng dạc nói với mẹ:
– Thôi mẹ về đi, mẹ không cần van xin chúng nó, mẹ cứ kệ con, đừng lo cho con.
Rồi cậu hùng dũng bước quay vào, trước bao cặp mắt thán phục của những người đồng cảnh ngộ với cậu. Còn bà mẹ quá đau khổ, và thương con, nước mắt đầm đìa, bà lại van xin tên quản giáo:
– Thưa ông, ông không thương cháu, thì xin ông thương  giùm thân già đường xa gánh nặng! Ông cho tôi gởi quà vào cho cháu, kẻo tôi đã lỡ gánh đến đây rồi, mà gánh về thì khổ lắm ông ơi!
Nghe vậy, mọi người nhìn xuống chiếc đòn gánh, hai đầu cuốn chặt vào hai chiếc tụng cói nặng chĩu quá đỗi, với đôi vai gầy của bà, bà lôi ra nào là bột, đường, muối, chia thành từng gói, bột gạo, hột nếp, bột mì trắng tinh, nhưng tên quản giáo không một chút mủi lòng, nó lẳng lặng quay đít bước đi tỉnh bơ, để lại một sự bất bình cho những người hiện diện.
Khi ra về bà Giáo Tiệp nghe những người biết chuyện kể lại, xui cho mẹ con bà lão, gặp ngay tên cán bộ mã tấu răng hô, vừa đi đá banh về đến nơi, nó thường thù vặt cậu thanh niên này, vẫn trù dập cậu ấy bất cứ nó gặp ở đâu, giá như mẹ con bà lão đến sớm hoặc trễ hơn một tí, thì đã không gặp tên quỷ đỏ ác ôn ấy. Cậu thanh niên này không phải là sĩ quan hay công chức gì, mà là một sinh viên, cậu đã viết mấy chữ “Đả đảo Cộng Sản” trong lớp rồi bị bắt và bị dẫn vào đây. Cái cảnh bất nhẫn ấy cứ ám ảnh bà Giáo Tiệp mãi, tuần sau bà lại đeo ba-lô đi thăm con rể ở Sông Bé.
Nhưng sau này, các con gái của bà cũng thay phiên đi thăm chồng đỡ cho bà, và các con rể bà được thả về sớm hơn. Vài tháng sau nữa bà lại đeo ba lô trở lại Gia Rây thăm người con trai thứ hai ở khu C. Lần nầy bà đi xe than, không phải xếp hàng mua vé, xe đậu ở trại Chăn Nuôi gần Bảy Hiền, xe khởi hành từ 2 giờ đêm, nên bà phải đến từ tối trước. Sau khi chất hàng và người lên một chiếc xe cổ lỗ sĩ chạy bằng than khói đen mù mịt, trong xe không có ghế, đồ đạc chất dưới, người ngồi lên trên, lắc lư như giỏ cáy. Lên đến Ông Đồn sớm quá, ít người, xe Lam chỉ chạy vào Gia Rây, bà đeo ba-lô đi bộ vào khu C hàng mấy cây số, vào sớm quá cũng phải ngồi đợi tới giờ mới được thăm, nộp giấy phép xong, bà lôi tràng hạt ra ngồi lâm râm đọc kinh cầu nguyện, mắt nhìn ra trước cửa ngóng con, bà thấy có 4 người khiêng 1 chiếc băng ca trên vai, bên trên là một người nằm thẳng băng, theo sau 2 người vác cuốc xẻng, đi trong âm thầm, lặng lẽ, mới nhìn bà tưởng khiêng người bị thương, nhưng bà thắc mắc tại sao lại vác trên vai, bà giáo bước ra khỏi nhà, để nhìn theo và tự hỏi: “không biết có phải con mình không?”, bà thấy có người đàn ông trung niên, đang lom khom chăm sóc mấy khóm hoa trong vườn trước cửa nhà thăm nuôi, bà liền bước lại hỏi thăm, nhưng người đàn ông sợ hãi ngồi thụp xuống núp dưới đám cây rậm rạp và trả lời nhanh:
– Bà ơi làm ơn đi vào đi, tôi không được phép nói chuyện với bà đâu, đấy là người chết chứ không phải bị thương, họ khiêng đến bụi chuối kia kìa, để bỏ vào hòm đem chôn đấy.
Nghe tới đó, người bà Giáo Tiệp lạnh toát, nổi gai ốc cùng mình, và bước lui vào cửa đứng nhìn, quả thật một lúc sau, bà nghe thấy có tiếng đóng lạch cạch từ bụi chuối vọng lại. Mãi đến quá trưa, con bà theo đoàn người xếp hàng đôi lũ lượt đi lao động trở về, trông họ rất giống nhau, quần áo cũ kỹ bạc màu. đầu đội đủ mọi loại nón mũ, họ đi trong âm thầm lặng lẽ, như một đoàn khổ sai, lưa thưa vài tên công an bồng súng đi bên cạnh canh chừng, bà chẳng nhận ra ai là con mình. Sau khi gặp được con, mẹ con gặp nhau và mừng vui ngắn ngủi, rồi lại phải chia tay.
Trở về, bà Giáo Tiệp nghe những thân nhân thăm nuôi kể lại cái người chết trên băng ca sáng nay là một người tù, gia đình ở mạn Hóc Môn, đã bỏ anh không thăm nuôi, anh quá chán nản, trong giờ đi lao động, anh đã cố ý chạy cho công an bắn, vì theo luật rừng rú, nếu chạy trốn trong giờ lạo động, công an quát đứng lại và bắn l phát chỉ thiên, nhưng còn cố chạy sẽ bắn bị thương, nếu không đứng lại sẽ bắn cho tới chết, đó là theo tin tức truyền miệng, chẳng biết đúng hay sai, nhưng sao bà cảm thấy sự đời toàn những cảnh thương tâm, khiến tuổi già của bà Giáo đến rất nhanh, bà vất vả cả thể xác lẫn tinh thần, đến khi bà kiệt sức hết gượng nổi, thì các con bà mới được thả về.
Hai người con trai của bà vừa về đến nhà, bà vội vã đi hỏi vợ ngay, nhưng đất trời đã đảo ngược, con người cũng đổi thay. Tiến sĩ, cử nhân đi đạp xích lô, vá xe đạp lề đường, còn thằng trình độ lớp 3 lên làm Giám Đốc, thâm hụt bạc tỉ, rồi tự tử, để lại thư đổ tội đảng xếp không đúng chỗ. Vào thời kỳ này chỉ có cán bộ là ăn cơm trắng, còn nhân dân ăn độn bắp, bo bo, khoai mì khoai lang là chuyện bình thường, nên trong dân gian có câu thách cưới ngược đời: “Ngày xưa thách lợn thách gà, ngày nay thách cưới một nhà khoai lang”. Vì thế bà Giáo Tiệp lo cho các con của bà đũa có đôi, nồi nào vung nấy, nồi tròn thì vung tròn, nồi méo thì vung méo xoay quanh cũng vừa. Nỗi vui đoàn tụ chưa tròn, thì sau một cơn đau nặng bà đã từ giã chồng con để ra đi vĩnh viễn.
 Năm 1990 chính phủ Hoa Kỳ đã cho gia đình của các cựu tù nhân “cải tạo” lần lượt được định cư, nên các con bà hiện nay có một cuộc sống ổn định tại Mỹ, đã không thể đền đáp công ơn trời biển của bà. Nhưng nỗi nhớ thương người mẹ đã một đời tận tụy hy sinh cho gia đình, và hình ảnh người mẹ đeo ba-lô trèo non lội suối, đi thăm nuôi con, còn mãi trong lòng các con của bà. Mỗi năm cứ đến ngày Mother’s Day các người con của bà, thường kể cho con cháu mình nghe, vì sao mà có sự hiện diện của gia đình mình trên đất nước tự do này, là nhờ công sức của bà nội, đã nuôi bố từ tấm bé, tới khi bố trưởng thành lâm vào cảnh sa cơ thất thế, bà nội lại vất vả đi thăm nuôi bố trong các trại tù “cải tạo” của cộng sản tại quê nhà.
 
Năng Khiếu
Mùa xuân Cali 2025
  Viết Để Tưởng Nhớ Chị Ngô Thy Vân
              Tôi và chị Ngô Thy Vân cùng trong Ban Chấp Hành VBVNHN vùng Tây Nam Hoa Kỳ. Chị Đình Duy Phương là Chủ Tịch. Chị Võ Ngọc Hoa là Thủ Quỹ. Chị Lê Nguyễn Nga là Tổng Thư Ký. Chị Ngô Thy Vân là Phó CT Ngoại Vụ, còn tôi là Phó CT Nội Vụ. Cho nên cùng chung vai sát cánh trong công việc. Nhớ những buổi họp mặt Ra Mắt Sách, Hội Chợ Sách hoặc những buổi họp Tân Niên vào những dịp mừng xuân đầu năm. Chị rất nhanh nhẹn và luôn vui vẻ giúp đỡ mọi người.
              Chỉ khoảng một năm trước chị Thy Vân còn rất khoẻ mạnh, với nét mặt tươi tắn, trông chị đẹp và trẻ trước tuổi. Rồi một ngày chúng tôi thật buồn khi nhận được tin chị bị bệnh nặng. Chúng tôi đã cầu nguyện thật nhiều để chị đủ nghị lực và kiên cường vượt qua.
              Nhớ về chị chúng tôi luôn nhớ những nụ cười, nhớ những khoảnh khắc thân thiện chị đã dành cho mọi người. Chị đã để lại những ký ức đẹp là sự trân quý và yêu thương những người bạn, như câu: “Món quà lớn nhất mà cuộc sống ban tặng cho ta chính là những người bạn thân thiết, luôn hết lòng chân tình với ta”.
              Nhưng chị Ngô Thy Vân đã được Chúa gọi về vào ngày 3 tháng 12 năm 2025, sau những ngày an dưỡng trên giường bệnh, chị đã thanh thản ra đi trong vòng tay thương yêu của gia đình. Để lại trong lòng con cháu chị một sự mất mát không gì bù đắp được.
 Chúng tôi mất chị như mất một người bạn tốt, mất một cánh tay đắc lực.
Xin thành kính phân ưu cùng tang quyến. Nguyện xin Thiên Chúa sớm đưa linh hồn Madalêna được về hưởng Nhan Thánh Chúa.
               
Tiễn biệt chị về chốn thiên thu
Người bạn thơ văn bỏ cuộc rồi
Hội Văn gác Bút chị đành sao
Còn đâu những phút cùng thi hoạ
                                           *
Thơ văn một thời là tri kỷ
Thy dệt khúc lòng có hồn thơ
Mây trôi mênh mông bầu trời xám
Ngờ đâu Vân gẫy cánh giữa đường .
 
Năng Khiếu.
 
Bài Thơ Xin Đừng Khóc
 
Ước gì được hưởng ơn chết lành
                             Tối lên giường sáng không thức dậy
                             Một giấc ngàn thu thế là xong
                             Khỏi phải chật vật cơn mất ngủ
                             Nửa đêm thức giấc tỉnh như sao
                             Trà sâm, tim sen trong túi lọc
                             Giỗ giấc đêm trường quên lắng lo
                             Quên nỗi gian nan nơi trần thế
                             Thất thập Lai Hy mãn nguyện rồi
                             Tiếc nuối làm chi bận lòng thêm
                             Hôm nao vĩnh biệt xin đừng khóc
                             Mà hãy mừng tôi chết êm đềm.