TƯỞNG NIỆM VĂN THI SĨ HÀ BỈNH TRUNG- Ngô Tằng Giao

Vĩnh biệt thi sĩ Hà Bỉnh Trung ngày 29 tháng 4 năm 2012
Văn thi sĩ Hà Bỉnh Trung  có các bút hiệu Hà Bỉnh Trung, Hoa Nguyên, Hồng Bảo
Trước năm 1975 dạy ngoại ngữ Anh Pháp, viết văn làm thơ và là hội viên Văn Bút Việt Nam từ năm 1964
Sau năm 1975: Cư ngụ tại Hoa Kỳ. Chủ Tịch Trung Tâm Văn Bút Miền Đông Hoa Kỳ (2 nhiệm kỳ 1997-99 và 2001-2003 )
Có nhiều tác phẩm văn thơ đặc biệt nhiều thi phẩm chuyển ngữ sang Anh văn và Pháp văn. Đặc biệt các tác Phẩm Anh Hoa (Thơ dịch Anh Việt đối chiếu) đoạt Giải Thưởng Văn Học, Bộ Môn Dịch Thuật, năm 1965 của Phủ Quốc Vụ Khanh Văn Hóa tại Saigon.
(Tóm lược theo nhà biên soạn Phạm Văn Tuấn)
Chúng tôi vô cùng đau đớn báo tin cùng thân bằng quyến thuộc
Ông Cố, Ông, Em, Chú và Ba của chúng tôi là Nhà Văn, Nhà Thơ:
Hà Bỉnh Trung
Pháp Danh Nguyên Chí
Đã thất lộc tại Fairfax Hospital, Fairfax, Virginia
lúc 08 giờ 05 phút sáng
ngày Thứ Ba 24 tháng Tư năm 2012
nhằm ngày 04 tháng Tư năm Nhâm Thìn
Hưởng thọ 91 tuổi
Linh Cữu hiện quàn tại:
Fairfax Memorial Funeral Home
9900 Braddock Road, Fairfax, VA 22032
(703)425-9702
Chương trình Tang Lễ:
·         Thứ Bẩy ngày 28 Tháng Tư Năm 2012
o   Lễ Phát Tang:  10 giờ sáng – 12 giờ trưa
o   Thăm Viếng: 01 giờ chiều – 08 giờ tối
·         Chủ Nhật ngày 29 Tháng Tư Năm 2012
o   Lễ Tưởng Niệm của Gia Đình, các Tổ Chức trong Cộng Đồng, và Thân Hữu của cố Nhà Văn, Nhà Thơ Hà Bỉnh Trung:   10 giờ sáng – 01 giờ trưa
o   Thăm Viếng:  02 giờ chiều – 08 giờ tối
·         Thứ Hai ngày 30 tháng Tư Năm 2012
o   Lễ nghi Tôn Giáo và Di Quan:  10 giờ sáng – 12 giờ trưa
o   Lễ An Táng:  12 giờ trưa – 01 giờ chiều
Anh chị : Ông Bà Đỗ Lệnh Thông và các con cháu
Các Con:

·         Hà Chính Quyền, vợ Nguyễn Thị Liên
·         Hà Ngọc Diệp, chồng Nguyễn Văn Ánh
·         Hà Chính Hiến, vợ Bùi Ngọc Trâm
·         Hà Chính Thống, vợ Phạm Thu Hiền
·         Hà Thiên Hương
·         Hà Mỹ Châu, chồng Trần Bình
·         Hà Phương Dung, chồng Nguyễn Tiến Đức
·         Hà Chính Tâm, vợ Nguyễn Dani Quỳnh
 Cháu Nội :
·         Hà Phát Bảo Ngọc, chồng Christopher Graham Trice
·         Hà Phát Chiêu Anh
·         Hà Hồng Anh
·         Hà Kim Anh
·         Hà Phát Khoa Francis
·         Hà Phát Lộc Stefan
·         Hà Bảo Châu Brigitte
·         Hà Phạm Minh Ánh Mia
·         Hà Phát Tiến Noah
 Cháu Ngọai:
·         Nguyễn Hà Hải Nhật
·         Nguyễn Hà Sao Mai
·         Trần Huân, vợ Molly Laramy Trần
·         Trần Vân Anh
·         Trần Mỹ Kim
·         Nguyễn Hà Nhật-Minh Maxemillian
·         Nguyễn Hà Minh-Hà Mirabelle
 Chắt Ngoại :
·         Eloise Katharine Trần
TANG GIA ĐỒNG KHẤP BÁO
****************************************************
Mọi Phúng Điếu xin gửi về Quỹ duy trì Nhà Việt Nam,
 theo ý nguyện của cố Nhà Văn Nhà Thơ Hà Bỉnh Trung, người sáng lập.
TƯỞNG NIỆM VĂN THI SĨ HÀ BỈNH TRUNG
Kính thưa toàn thể quý vị,
Để tưởng niệm đến văn thi sĩ HÀ BỈNH TRUNG tất nhiên là chúng ta phải đề cập tới những tác phẩm của Cụ. Đây là một kho tàng rất đồ sộ. Tất cả gồm 5 tập Truyện dài, 6 tập Truyện ngắn. 12 tập Thơ sáng tác. 3 tập Thơ dịch từ tiếng Anh, Pháp, Hoa sang tiếng Việt và 2 tập thơ sáng tác bằng Anh ngữ.
Truyện dài và truyện ngắn nói chung đều mang một triết lý nhân sinh. Truyện khi thì ghi lại các biến động về chiến tranh, khi thì mô tả tình yêu đôi lứa, gia đình, lúc thì nói về quân đội, quê hương v.v… Truyện cũng bàn về luân lý và các truyền thống văn hóa cao đẹp của thời xưa cũ, đôi khi so sánh với cuộc sống tha hương hiện tại. Vì thời gian có hạn nên chúng tôi không thể trình bày chi tiết hơn cho nên chỉ xin nói về thơ.
Thơ của thi sĩ Hà Bỉnh Trung gồm hầu như đủ mọi “thể loại thơ”. Tổng cộng có lẽ cả hơn ngàn bài. Không kể những bài đăng rải rác trên các báo chí và các bài chưa được xuất bản. Người ta thường xưng tụng thi sĩ là “Nhà thơ của tình yêu.” Cũng như buổi tưởng niệm hôm nay được đặt tên là “Yêu mãi ngàn năm”. Có lẽ cũng không sai. Thi sĩ từng viết:
“Yêu đến bao giờ mới hết yêu?
Ngàn năm? nào đã được bao nhiêu?
Ngàn năm chưa đủ cho dòng máu
Chảy khắp con tim suốt mọi chiều!”…

Nổi bật là Tình yêu nam nữ:
Tình Yêu khởi đầu từ tuổi học trò.
“Hai mươi, rạo rực khi đi học,
Thấy áo em bay phía cuối đường,
Nán bước chờ em, lòng hớn hở
Để cùng trao ánh mắt yêu đương”

Với tâm hồn lãng mạn tình yêu kéo dài tới hồi trai trẻ:
“Người nằm xa lạ trong mơ
Tỏa thơm mùi tóc vàng tơ gối đầu.
Môi nào tìm lại môi nhau,
Sáng ra tỉnh giấc còn đâu dáng hồng”…

Tất nhiên sẽ có men rượu, có khói thuốc, có cả lời ca, tiếng nhạc…:
“Em mời ta chén rượu cay
Để thương nhớ mãi đêm này gặp nhau.
Môi mềm nhắp chén tê đau
Mắt đen trĩu nặng ý sầu từ ly.”…   

Có chia ly nơi bến thuyền, ga vắng, phi trường:
“Tàu đi, ga vắng một người,
Mây trôi lãng đãng chân trời nhớ nhung”…                

Có hôn nhân đôi lứa kết thúc cuộc tình đẹp:
“Ngày mai, anh đón em, em nhé!
Lộng lẫy xe hoa kết pháo hồng”…

Tình yêu kéo dài cho đến tuổi già:
“Khi yêu, yêu đến bạc đầu,
Thời gian không hẹn phai màu tóc xanh”…

Thật ra Thơ của thi sĩ Hà Bỉnh Trung không chỉ giới hạn trong vòng lãng mạng nam nữ thường tình mà còn trải rộng ra nhiều lãnh vực cao cả hơn.
Chúng ta được đọc những lời thơ nói lên Tình yêu trong gia đình:
Thi sĩ từng bày tỏ lòng kính yêu với Song Thân mình:
“Thương cha mẹ đã qua đời
Lại thương ngàn dặm xa vời nước non”…

Lòng yêu thương Con Cháu:
“Con mở mắt chào đời. Thương biết mấy!
Ngọc lưu ly màu tinh khiết trắng ngần.
Trán con sáng như khoảng trời nắng dậy
Một màu xanh không gợn chút phù vân”…

Lòng thương tưởng người Vợ hiền đã xa lìa cõi tục 8 năm trước đó:
“Tôi, một bóng sống cô đơn
Sáng, chờ đợi ánh bình minh tha thiết
Trưa, chán ngán nắng vàng tăng lửa nhiệt
Chiều lặng buồn, ra tiễn bóng hoàng hôn”…

Thi sĩ còn bộc lộ  Tình yêu đối với đồng bào:
Thương sót đồng bào ruột thịt trong Nạn đói năm 1945 thi sĩ viết:
“Suối mồ hôi tràn mặt
Mắt sâu trũng niềm đau
Thân khô như bó củi
Nâng đỡ bộ xương đầu”…

Sót thương nạn nhân Chiến tranh thi sĩ viết:
 “Vợ gánh đôi con dại,
Chồng quẩy gạo, nồi niêu,
Bỏ ruộng không, nhà trống,
Như một vùng hoang liêu”…

Và lời thơ thương cảm đời Nông dân cực khổ:
“Thương thay số phận dân lành,
Rẻ hơn cỏ rác, ai đành làm ngơ?”…

Đã từng khoác chiến y, thi sĩ bộc lộ Tình yêu đồng đội khi viết những lời thơ ai điếu:
“…Thu qua, lá đổ vàng rơi
Anh đi một giấc ngủ vùi ngàn thu!”…
…Có hai người bạn ngồi canh xác
Đêm lạnh gai người lúc nửa khuya!””…

Tất nhiên trong thơ còn có Tình yêu quý tự do. Khi viếng tượng Nữ Thần Tự Do thi sĩ viết:
“Quê ta ngập lửa chiến tranh
Nông thôn nghèo khó, thị thành tham ô.
Xin em một chút tự do,
Gửi thương gửi nhớ về cho quê nhà.”…

Có ước vọng Yêu thương hòa bình:
“Bao giờ đất nước thanh bình lại,
Chim hót, hoa ngàn nở thắm tươi?
Bao giờ cây lại thu thành trái,
Làng mạc vang vang rộn tiếng cười?”…                                                                                     

Tràn trể tình Yêu đất nước, quê hương:
“…Hôm nay trông cảnh xứ người,
Lòng dưng dưng thấy ngậm ngùi nhớ quê,”…                                            

“…Quê hương xa cách nghìn trùng
Càng xa càng thấy vô cùng nhớ thương”…

Để rồi ước mơ quê hương tươi sáng, khắp nơi phô sắc ngọn cờ vàng:
“Nhớ thuở đầu xanh vượt núi rừng
Lòng trai mơ một giấc mơ chung
Gươm mài bóng nguyệt, nghe hồn nước
Vàng ánh cờ bay đẹp núi sông.”…

Và cũng như các thi sĩ khác ai nấy đều Yêu thiên nhiên với phong cảnh hữu tình gợi ý thơ:
“Sương thu ướt lạnh trăng thanh
Chiến y nặng trĩu màu xanh lá rừng.
Người đi, chân bước ngập ngừng
Núi cao chất ngất lưng chừng sương sa”…

Nói tóm lại, Thơ của thi sĩ Hà Bỉnh Trung đã không chỉ đề cập tới Tình Yêu nam nữ đơn thuần mà còn phô ra những tình cảm da diết chân thành đối với Gia đình, Đồng bào, Đồng đội, đề cao Tự do, ước vọng Hòa bình và lòng yêu Quê hương, Tổ quốc. Lời thơ chau chuốt, điêu luyện. Ý thơ trong sáng. Cụ Hà Bỉnh Trung suốt cả một cuộc đời cầm bút, miệt mài, chân thành, chúng tôi không dám nói Vườn Văn Thơ của Cụ Hà là một cõi Thiên Thai. Nhưng có một điều chắc chắn đó là một nơi đầy kỳ hoa dị thảo và sẽ được đón nhận nồng nhiệt vì đáp ứng đúng nhịp đập con tim của người đọc. Chẳng thế mà thơ của Cụ đã được 16 nhạc sĩ tâm đắc phổ nhạc. Chúng tôi thiết nghĩ nhà văn, nhà thơ Hà Bỉnh Trung phải được dành một chỗ xứng đáng trong Văn Học Sử của nước Việt ta.
Kính thưa toàn thể quý vị,
Thật là thiếu sót nếu chúng ta không nhắc nhở tới những giòng thơ đầy ắp Đạo Vị của thi sĩ Hà Bỉnh Trung. Thi sĩ đã cảm nhận đươc rằng sự vật trong vũ trụ đều do nhân duyên tác hợp, không có gì là có tự thể, thường hằng nên cuộc sống con người chỉ là tạm bợ. Thi sĩ viết:
“Dù bạo chúa một ngày nào cũng chết
Ai trường sinh? Ai bất tử bao giờ?”…                                          

Trong ánh Đạo vàng rực rỡ giải thoát, thi sĩ chiêm nghiệm ra cái “sắc sắc, không không” của nhà Phật:
“…Con người là của sắc không
Đảo điên giữa chốn bụi hồng chơi vơi”…                                                      

    …“Đế-cung, vương điện tan tành,
Sắc không còn lại bức thành nằm trơ!”…

Trong bài “Kinh Nguyện Cầu” tưởng niệm hiền thê đã khuất núi 8 năm trước đó, thi sĩ viết:
 “Kinh cầu nguyện vang vang từ bốn cõi
Tiễn người đi về đất Phật Đại Từ
Tôi lặng lẽ cúi đầu nghe tiếng nói
Những điều hay, lẽ phải của Thiền Sư”…

Cụ Hà Bỉnh Trung đã quy y Tam Bảo với Pháp Danh “Nguyên Chí”. Vì lẽ đó để chấm dứt bài tưởng niệm này tôi xin dâng lời Cầu Nguyện cho Phật Tử NGUYÊN CHÍ HÀ BỈNH TRUNG, sau khi đã nhẹ nhàng thanh thản lìa bỏ xác tục trong có một hai ngày, Người lại sẽ thong dong tự tại ra đi vào cõi tịnh, sẽ vãng sinh Tây Phương Cực Lạc Quốc.
Nam Mô Tiếp Dẫn Đạo Sư A Di Đà Phật
NGÔ TẰNG GIAO
(Bài đọc ở Lễ Tưởng Niệm văn thi sĩ Hà Bỉnh Trung,
April 29. 2012, Virginia, USA)